- βρόμη
- Πόα μονοετής της οικογένειας των μονοκοτυλήδονων αγρωστωδών, που καλλιεργείται ευρύτατα για την παραγωγή σανού διατροφής ιπποειδών, βοοειδών κλπ. και για την εξαιρετική θρεπτική αξία των σπερμάτων της. Σχηματίζει μικρές τούφες από όρθια στελέχη, κοίλα και οζώδη, ύψους 1-1,30 μ. Έχει φύλλα πλατιά, επίπεδα, χνουδωτά ή λεία, με κολεό και γραμμοειδές, οξύληκτο γλωσσίδιο και τραχιά χείλη. Τα άνθη είναι ενωμένα ανά δύο σε καταπίπτοντα σταχίδια, που σχηματίζουν αραιά, όρθια και επάκρια ταξιανθία.
Η β. έχει επισημανθεί από τα τέλη της νεολιθικής εποχής, όμως οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι δεν την καλλιεργούσαν. Στη νεότερη Ελλάδα, η καλλιέργειά της διαδόθηκε κατά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο. Η β. που καλλιεργείται σήμερα, η επιστημονική ονομασία της οποίας είναι αβένα η ήμερη, προέρχεται από την άγρια, που φυτρώνει στην κεντρική Ασία. Η καλλιέργειά της γίνεται κυρίως σε ψυχρά βόρεια μέρη, σε υγρά και φτωχά εδάφη. Τα σπέρματά της είναι πλούσια σε βιταμίνες Β και C, άμυλο (66%), πρωτεΐνες (13%) και λιπαρές ουσίες (8%), και χρησιμεύουν επίσης για την παρασκευή θεραπευτικών διαιτητικών τροφών, όπως είναι το κουάκερ, που παρασκευάζεται με προβλάστηση και σύνθλιψη των σπερμάτων της. Αποτελεί άριστη τροφή για τα βρέφη και γι’ αυτούς που πάσχουν από στομαχικές και εντερικές ενοχλήσεις. Εκτός από την καλλιεργούμενη β., η ελληνική χλωρίδα περιλαμβάνει και αυτοφυή είδη.
Η ετήσια παγκόσμια παραγωγή β. ξεπερνά τους 40.000.000 τόνους. Κυριότερες παραγωγοί χώρες είναι οι ΗΠΑ, η Ρωσία, ο Καναδάς, η Πολωνία και η Γερμανία.
Η άγρια β. (αβένα η άγονη), είναι μονοετής πόα, ύψους 0,6-1,5 μ., με όρθιο καλάμι και λεία, επίπεδα φύλλα. Είναι κοινό είδος της ελληνικής χλωρίδας και πολύ ενοχλητικό ζιζάνιο στα καλλιεργούμενα χωράφια, στους ελαιώνες, στα αμπέλια αλλά και σε χέρσους τόπους, με χαμηλό υψόμετρο. Τέλος, αγριόβρομη λέγεται το είδος το γνωστό ως γενειοφόρος, μονοετής πόα ύψους 0,5-1,2 μ., με όρθιο καλάμι και επίπεδα, πλατιά φύλλα. Είναι επίσης πολύ ενοχλητικό ζιζάνιο, που φυτρώνει σε καλλιεργούμενα αλλά και σε χέρσα χωράφια.
Αριστερά, καρποί βρόμης. Πάνω, γραφική παράσταση που δείχνει τη χημική σύνθεση και τις θρεπτικές ιδιότητες αυτού του σιτηρού. Δεξιά, ταξιανθία βρόμης ενώ πλησιάζει να ωριμάσει, καρπός (α) και άνθος (β), στο οποίο φαίνονται οι στήμονες και ο ύπερος.
* * *η και βρώμη, η και βρόμι, το [βρόμος (Ι), βρώμος (Ι)]ονομασία ειδών του γένους αβένα που χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφή.
Dictionary of Greek. 2013.